Rasgroepen voor honden

Omdat er veel te veel hondenrassen zijn om alles overzichtelijk te houden, verdelen veel internationale kennelclubs ze onder in zogenaamde rasgroepen. Als leidraad voor het bepalen van zulke rasgroepen gebruikt men eigenschappen zoals gedrag, en voornamelijk de rollen waar het ras ooit voor werd gefokt: de jacht, apporteren van geschoten wild, bewaken, ongediertebestrijding, en trouw aan hun metgezellen. Over het algemeen verschilt het per land welke kennelclub wordt aangehouden voor de rasgroepering. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld volgt men de oudste officiële kennelclub, simpelweg ‘The Kennel Club’ genaamd, waar men zeven rasgroepen onderscheidt. In de meeste, veelal niet Engelstalige, landen daarentegen volgt men de Fédération Cynologique Internationale (FCI), een internationale organisatie die in 1911 werd opgericht door vijf landen, waaronder Nederland.

De FCI hanteert de volgende 10 rasgroepen:

1. Herdershonden en veedrijvers
2. Pinschers, schnauzers, molossers en sennenhonden
3. Terriërs
4. Dashonden
5. Spitsen en oertypen
6. Lopende honden en zweethonden
7. Voorstaande honden
8. Retrievers, spaniëls, en waterhonden
9. Gezelschapshonden
10. Windhonden

Herdershonden en veedrijvers

Energiek, atletisch en ongelooflijk intelligent. Vrijwel overal waar schapen of koeien worden gehouden zijn deze rassen gefokt om de mens bij te staan het vee veilig te houden. En met zo'n belangrijke rol voor hun mensen is het niet vreemd dat veel honden in deze groep zeer indrukwekkende eigenschappen hebben. Wij denken hierbij niet alleen aan de reeds genoemde fysieke en mentale talenten, maar bijvoorbeeld ook aan de spectaculaire dreadlocks van de komondor en de puli, die bescherming bieden tegen wolvenbeten.

Een herdershond overziet een kudde schapen

Omdat honden in deze categorie van nature gewend zijn dag in dag uit in de weer te zijn met fysiek en mentaal veeleisend werk is het van groot belang dat ze regelmatig gestimuleerd worden met uitdagende taken, ook als u zelf geen schapen in de achtertuin heeft. Als ze niet genoeg lichamelijke en geestelijke oefening geeft is de kans groot dat ze zelf kattenkwaad verzinnen om toch bezig te blijven. Maar wanneer u honden zoals de bordercollie, de Vlaamse koehond, en de Duitse herder genoeg aandacht en beweging kunt geven zijn het loyale honden die fantastisch in de familie zullen passen. Ze staan er zelfs om bekend hun aanleg voor schapenhoeden op kleine kinderen toe te passen, dus als u op zoek bent naar een handige babysitter op lange boswandelingen, zou een old English sheepdog of de uit Nederland afkomstige schapendoes wel eens perfect kunnen zijn voor uw gezin.

Een border collie

Pinschers, schnauzers, molossers en sennenhonden

Van het vangen van ratten (dwergschnauzers) tot het bevechten van stieren (buldog), luipaarden (Tibetaanse mastiff) en wolven (Anatolische herder) en het redden van lawineslachtoffers (Sint-bernard), veel van de meest heldhaftige hondenrassen houden zich in deze rasgroep op. Hoewel er een aantal kleinere rassen verstopt zitten tussen de reuzen zijn “groot” en “gespierd” de meest kenmerkende eigenschappen.

Een Sint-bernard met een vaatje brandewijn om zijn nek

Omdat deze rassen veelal werden gefokt met het oog op het wacht houden over mensen en dieren, meestal ergens hoog in de bergen, zijn honden uit deze groep krachtig, loyaal en dapper. Wanneer ze goed getraind zijn, zullen deze geweldenaars kalm en zachtaardig zijn, maar vanwege hun sterke waakinstinct behouden ze iets onvoorspelbaars in hun karakter. Bij het merendeel van deze rassen is het daarom niet aan te raden aanschaf te overwegen tenzij u reeds ervaring heeft met het trainen en begeleiden van andere honden.

Een indrukwekkende, gespierde Tibetaanse mastiff staat op wacht

Terriërs

De naam terriër komt van het Latijnse woord “terra”, dat “aarde” betekent, en het Middelfranse woord “chien terrier”, oftewel “hond van de aarde”. Omdat hij destijds gecreëerd is voor het vangen van ratten op de boerderij en het bestrijden van vossen is de terriër niet alleen onverschrokken maar ook klein genoeg om holletjes in te rennen.

Twee Jackrussellterriërs spelen samen

Terriërs zijn doorgaans opgewonden hondjes met een ondeugende inborst. Deze karakteristieken zijn bijzonder eenduidig onder alle terriërs. Sterker nog, ze zijn vaak zo komisch dat u uren en uren kunt kijken naar schattige terriër puppy’s op YouTube.

Een prachtige kleine Jackrussellterriër springt de zee in

Onder de terriër-rassen vallen de Jackrussellterriër, de Schotse terriër, de Patterdalerterriër, de cairnterriër, de borderterriër, en de Westie. De bullterriër, en de Staffordshire-bulterrier werden ook gebruikt voor ongediertebestrijding, maar werden oorspronkelijk gefokt voor de nu illegale “sport” genaamd “bullenbijten”, waarbij meerdere buldogs het opnamen tegen een stier.

Dashonden

De vierde rasgroep van de FCI is de enige waarin maar één ras is vertegenwoordigd. Waar andere kennel clubs de dashond, beter bekend als de teckel, ofwel onderverdelen bij de jachthonden (“Hounds”) ofwel bij de lopende honden (“Scent Hounds”), vindt de FCI de teckel duidelijk bijzonder genoeg voor z’n eigen rasgroep. En laten we eerlijk zijn, wie kan een teckel gadeslaan, in al z’n worstige langvormigheid, en deze hond niet uitzonderlijk vinden?

Oorspronkelijk gefokt voor de ondergrondse jacht op dassen, heeft de teckel bijzonder korte maar gespierde beentjes om makkelijker de dassenburcht in te kunnen en relatief grote poten om beter te kunnen graven. Ook heeft de dashond een uitstekend reukvermogen en een bijzonder sterk jachtinstinct. Spelletjes, een plekje in de tuin om in te kunnen graven en vooral boswandelingen vindt de teckel heerlijk.

Spitsen en oertypen

Zoals de tweede naam in deze rasgroep al suggereert staan deze honden in veel opzichten het dichtst bij de eerste hondensoorten die ooit in de buurt van de mens zijn gaan leven. De oertypen, ook wel bekend als de primitieve rassen, zijn honden die van oorsprong vaak aas- en afval-eters waren en zich perfect hadden aangepast om het beste te overleven aan de rand van de menselijke maatschappij. In de loop der tijd werden veel van deze rassen in huis genomen en in veel gevallen gebruikt voor de jacht. Voorbeelden van oertypen zijn de haarloze Mexicaanse naakthond en de faraohond, de basenji en de Portugese podengo.

Waar de oertypen een kijkje geven in de gevarieerde geschiedenis van de vriendschap tussen mens en hond, hebben spitsen meer weg van de wolfachtige voorouder van de hond: puntige oren, een kou-bestendige vacht, statige achterbenen, en natuurlijk de spitse neus waar het hondentype naar vernoemd is. Vooral bij een ras als de Siberische Husky zijn het vaak enkel de intens blauwe, of tweekleurige, ogen, en de stijlvolle krulstaart die weggeven dat u hier niet met een jeugdige wolf te maken heeft. Maar ook bijvoorbeeld de keeshond en de Japanse akita hebben duidelijk veel moois meegekregen van hun wilde voorouder.

Lopende honden en zweethonden

Lopende honden en zweethonden staan erom bekend de meest gevoelige neus te hebben van alle honden. Beide typen honden in deze groep worden traditioneel gezien gebruikt voor de jacht. Lopende honden, zoals de foxhound, de basset hound, de bloedhond en de beagle hielpen met het opsporen en opjagen van vossen, zwijnen en ander groot wild. Hun zware geblaf zorgde er tijdens de jacht voor dat de jachtpartij kon volgen. En hoewel dit handig is in de moeilijk begaanbare bossen, kan het bij uw buren wat minder populair zijn. Zweethonden, zoals de Alpenländische dachsbracke en de Beierse bergzweethond, werden gebruikt in een ander soort jacht, om gewond wild op te sporen (“zweet” is een oud woord voor “bloed”). Tegenwoordig worden beiden soorten honden ook wel gebruikt in een moderne vorm van “zweten” waar aangereden wild wordt opgespoord om ze te helpen, of in ieder geval onnodig lijden te sparen.

A bloedhond die zijn neus volgt

Vanwege hun rol in de jacht zijn lopende honden en zweethonden bovendien bijzonder zelfstandig, en hebben ze de gewoonte zelf op pad te gaan. Als ze iets interessants zien, en vooral ruiken, zullen ze er in volle vaart achteraan gaan, wat vooral in gebieden met veel verkeer tot gevaarlijke situaties kan leiden. Met andere woorden, dit zijn niet echt honden die geschikt zijn voor mensen zonder veel ervaring met honden, of die niet bereidt zijn veel tijd in gehoorzaamheidstraining te steken.

Voorstaande honden

De honden in deze groep worden gedefinieerd door een enkele, en bijzondere, vaardigheid die ze met elkaar delen: het voorstaan. Als een hond voorstaat wil dit zeggen dat hij of zij wild heeft geroken, en in plaats van achter het wild aan te sprinten, stokstijf blijft stilstaan met de neus in de richting van het wild, waarna de jager de klus kan afmaken.

Voorstaande honden hebben over het algemeen een bijzonder loyaal en geduldig karakter, en zijn bijzonder leergierig. Honden zoals de vizsla, de Ierse setter en de Engelse pointer zijn daarom niet alleen goed geschikt voor trainen, maar ook uitzonderlijk aanhankelijk. Dit kan fantastisch zijn voor gezinnen met kinderen, maar let wel dat het kan overslaan in te aanhankelijk en enthousiast gedrag, vooral gezien hun hoge energieniveaus. Zoals met veel honden die speciaal gefokt zijn voor intensief werk met de mens, is het daarom belangrijk om veel aandacht aan gehoorzaamheidstraining te geven, en regelmatig voldoende lichaamsbeweging te kunnen bieden.

Retrievers, Spaniels en Waterhonden

In de laatste van de rasgroepen die voor de jacht zijn gefokt vinden we rassen die gespecialiseerd zijn in het opjagen en het apporteren, ofwel terugbrengen, van gevogelte. Hier vinden we bijvoorbeeld populaire gezinshonden zoals de goudblonde golden retriever en de labrador retriever (retriever betekent letterlijk “ophaler”), alsook de Engelse cockerspaniël en de Portugese waterhond. Honden uit deze groep staan erom bekend niet alleen intelligent, vriendelijk en evenwichtig te zijn, maar bovendien dol op hun mensen te zijn. Vooral de retrievers in deze groep zijn, vanwege hun kalme, tolerante en liefhebbende aard, bijzonder goed geschikt voor families met kinderen. De opjagende honden, waaronder de meeste spaniëls en waterhonden, zijn vaak iets energieker, maar blijven uitstekende huisdieren mits ze vanaf vroege leeftijd voldoende training en beweging krijgen.

Gezelschapshonden

Deze bekoorlijke schoot-schatjes werden speciaal ontwikkeld om een trouwe metgezel te zijn voor hun tweevoetige mensenmaatjes. Ze genieten dan ook intens van onze liefde en aandacht. Ze zijn vriendelijk, speels en bomvol energie, waardoor ze fantastisch zijn om in de buurt te hebben.

Gezelschapshonden raken over het algemeen ontzettend gehecht aan één persoon. Wanneer dit gedrag zich voor begint te doen kan uw hond bijzonder beschermend gedrag vertonen, en kan zelfs agressief worden tegen iedereen die te dicht in de buurt komt. Om dit te voorkomen is het van groot belang uw gezelschapshonden vroeg te laten wennen aan verschillende soorten bezoek, zowel twee- als vier-voetig.

Een schoothond op een grote hond

Onder de gezelschapshonden vallen onder andere de Bichon frisé, de Griffon Bruxellois, de maltezer, de Shih tzu, de chihuahua, de pekinees, de mopshond, de king Charles-spaniël, de Franse buldog en de Toy poedel.

Windhonden

Windhonden werden ontwikkeld om met indrukwekkende snelheden te jagen en hoewel deze rassen het heerlijk vinden om in volle vaart over het veld te snellen, vinden ze het helemaal niet erg om de hele dag op de bank te relaxen, vooral als ze al wat ouder zijn.

Twee Ierse wolfshonden spelend in de sneeuw

De windhonden groep bevat onder meer de Afghaanse windhond, de barzoi, de greyhound, de Ierse wolfshond, het Italiaans windhondje, de saluki, de deerhound en de whippet.